การเลือกหลอดปรีแอมป์

Posted by Sutana Pornsermluck 25/08/2014 0 Comment(s) บทความเกี่ยวกับหลอดสุญญากาศ,

หลายๆท่านคงจะเคยเห็น Chart Review หรือคู่มือที่ Guide ในเรื่องของการเลือกหลอดในนิตยสารหรือตาม Website ต่างๆ มากมาย การอธิบายลักษณะของเสียงแบบต่าง ๆ เช่น เสียงอุ่น เสียงหนา เสียงบาง หรือ การให้คะแนน เสียงแหลม เสียงกลาง เสียงเบส หรือ การอธิบายว่าหลอดแบบนี้เหมาะกับแนวเพลง แบบนั้น แบบนี้ ซึ่งข้อมูลเหล่านี้มีส่วนช่วยในการตัดสินใจเลือกซื้อหลอดในสไตล์เสียงหรือการใช้งานให้เหมาะสมกับความต้องการ

 

แต่อย่างไรก็ตามข้อมูลเหล่านี้ยังมีจุดบกพร่องคือ

 

- เป็นข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกซึ่งอาศัย อารมณ์และความรู้สึกของผู้ทดสอบเป็นหลัก การทำการทดสอบในช่วงเวลา และในความรู้สึกที่ต่างกัน อาจให้ผลไม่เหมือนกัน
- การทดสอบนี้เป็นการทดสอบเชิงคุณภาพ และไม่มีตัวชี้วัด และไม่มีเกณฑ์การให้คะแนนที่ชัดเจน ถึงแม้จะมีการให้เป็นคะแนนออกมา แต่นั่นก็ยังมาจากความรู้สึกของผู้ทดสอบอยู่ดี

- เป็นการทดสอบที่ไม่ได้รับการยอมรับในทางทฤษฎีไฟฟ้า  ไม่มี Text Book เกี่ยวกับหลอดเล่มไหนเขียนวิธีการทดสอบแบบใช้ความรู้สึกลักษณะนี้ในตำรา


 

ในความเป็นจริงแล้วมีการทดสอบหลอดสุญญากาศทางไฟฟ้าบางอย่าง ซึ่งจะให้ค่า Paramemter บางตัว ที่จะสามารถทำนายลักษณะของเสียงคร่าวๆได้ แสดงตามด้านล่างดังนี้

 

1. ค่า Mu หรือ Maximum Voltage Gain เป็นค่าอัตราการขยายสูงสุด ตามที่หลอดเบอร์นัี้นๆ สามารถทำได้ ตัวอย่างเช่น หลอด 12AX7 ค่า Mu ตาม Spec คือ 100 หมายความว่า หากเราใส่สัญญาณ Input เข้าไป 1 V จะได้ Output ออกมา 100V


 

แต่ในความเป็นจริงแล้วค่า Mu ของหลอด 12AX7 จะอยู่ระหว่าง 90 - 120 ขึ้นอยู่กับรุ่นย่อยและยี่ห้อของหลอดเป็นหลัก

 

หากเราพูดถึงค่า Gain ในแง่ของเสียง หลอดที่มีค่า Gain มากกว่า จะมีโอกาสขับ Stage ถัดไปให้เกิด Distortion ได้ง่ายกว่า หลอดที่มี Gain น้อยกว่า หรือ ในทางปฏิบัติ ถ้าต้องการให้แอมป์มีเสียงแตกมากกว่าเดิมให้เปลี่ยนหลอดที่มี Gain มากขึ้น ถ้าต้องการให้แอมป์มีเสียงแตกน้อยกว่าเดิมให้เปลี่ยนหลอดให้มี Gain น้อยลง

 

    นอกจากนี้ในกรณีของแอมป์ Hifi การใช้หลอด L R ที่ไม่ได้มีการการ Match กันจะส่งผลให้เสียงดังไม่เท่ากัน ตัวอย่างเช่น หลอด ข้างซ้ายมีค่า Mu 30 ข้างขวา Mu 33  หลอดด้านขวาจะดังกว่าด้านซ้าย  1 dB

 

2.ค่า Gm หรือ Transconductance เป็นค่าอัตราการขยายกระแสสูงสุดของหลอดเบอร์นั้น ซึ่งค่านี้จะแสดงให้เห็นถึงกระแสที่จ่ายออกมาสูงสุดจากหลอดเมื่อเราจ่ายไฟเข้าไป 1 V  อย่างไรก็ตาม วงจรปรีแอมป์นั้นส่วนใหญ่เป็นวงจรประเภทขยายแรงดัน ค่านี้จึงไม่มีผลมากนักในเรื่องของเสียง

 

3. ค่า Noise ของหลอด อุปกรณ์ทางไฟฟ้าทุกตัวจะสร้าง Noise ของตัวมันเองขึ้นมา อยู่ค่าหนึ่งลอดสุญญากาศก็เช่นเดียวกัน ซึ่งโดยปกติทั่วไปในเครื่อง Test หลอดรุ่นเก่าจะไม่สามารถวัดค่านี้ได้ ดังนั้นร้าน Siam Luthiers จึงได้ตัดสินใจสั่งซื้อ เครื่อง Digital Tube Matcher and Tester นำเข้าจาก USA โดยตรง ซึ่งเครื่องนี้สามารถวัด Noise ของหลอดได้โดยตรง

 

โดยการวัดค่าจะวัดในหน่วยของ db โดยที่ค่า Noise Floor ของเครื่องวัดนี้ อยู่ที่ -92 db ยิ่งค่าใกล้ -92db มากขึ้นเท่าไหร่ หลอดนั้นก็จะมี Noise น้อยลงเท่านั้น

 

หลักการทั่วไปเราจะใช้ หลอดที่มี Noise ต่ำไว้ใน Stage แรกๆ ของวงจรปรีแอมป์ เพื่อทำการขยายสัญญาณที่มาจากกีต้าร์ ให้มี Noise ปนออกมาน้อยที่สุด


หวังเป็นอย่างยิ่งว่าทุกท่านจะสามารถนำค่า parameter ทางไฟฟ้าซึ่งเป็นวิทยาศาสตร์เหล่านี้ นำไปใช้ร่วมกันกับข้อมูลอื่นๆ เพื่อให้ท่านตัดสินใจในการเลือกหลอดสุญญากาศตามความต้องการของท่านให้มากที่สุด

เขียน Comment